Nieuw-Lekkerland
Mission Belle
Op 1 december 1943 crashte het vliegtuig ‘Mission Belle’ in rivier de Lek, tussen Nieuw-Lekkerland en Streefkerk. Ze werden beschoten door een Duits vliegtuig bij een terugvlucht na een bombardement in Leverkusen (D) . Drie van de Amerikaanse bemanningsleden overleefden de noodlanding niet. Hun namen zijn:
Harland V. Sunde (22 jaar)
D.C. (Doyle) McCutchen (22 jaar)
J.F. (John) Healy (29 jaar)
De overige 7 mannen aan boord van het vliegtuig overleefden de crash. Zij werden gered, maar werden al snel door de Duitsers gevangen genomen en brachten de rest van de oorlog door in Duitse Krijgsgevangenkampen. Een krijgsgevangene is een soldaat die door de vijand gevangen is genomen. Hun namen zijn:
Carlton Josephson, Charles Culver, Claudio Stefano Carano, William England, Roger Christensen, O.D. Tully en James Sweaney.
Het monument bestaat uit 3 zuilen met daaraan gemonteerd een model van de ‘Mission Belle’. Op elk van de drie zuilen staat een foto met daaronder de namen van de drie, tijdens het luchtgevecht en de crash overleden bemanningsleden. Aan de bovenkant lijken deze zuilen afgebroken, wat ook betekent dat het leven van deze drie, nog jonge mannen, afgebroken is.
De plek van het monument is zo gekozen dat, als je er recht voor gaat staan en je er naar kijkt, je de exacte locatie van de crash kunt zien.
Voor het monument liggen 4 grote zwerfkeien met daarop informatieborden met de foto’s en de namen van alle 10 bemanningsleden.
Op missionbelle.nl kun je verhalen lezen van mensen (toen nog kinderen, net zo oud als jij!) die het hebben zien gebeuren. Pas in 2018, toen het monument is onthuld, zijn deze verhalen opgeschreven.
Vredesmonument
Het vredesmonument in Nieuw-Lekkerland is een beeld, gemaakt door Inez Hegeman.
Het stelt een schip voor, waaruit 3 duiven omhoog vliegen. Op het voetstuk staat:
‘Eens uit de ark gezonden
verzetsbericht gebracht
vrede wordt weer gevonden
waar oorlog wordt herdacht’.
Met het beeld wilde de kunstenares bewegend water, scheepsbouw en vliegende vogels uitbeelden, want die zeggen veel over de omgeving en over Nieuw-Lekkerland. De tekst en het monument zelf was een idee van oud-burgemeester van Veldhuizen.Hij was hier kort burgemeester, in 2001.
Oorlogsgraven
Leendert Groenewegen van der Weiden was 19 jaar toen hij in 1936 in Nieuw-Lekkerland kwam wonen omdat hij met zijn ouders meeverhuisde vanuit Krimpen a/d IJssel (bij Rotterdam).
Al na een paar jaar moest Leendert (hij was intussen schipper) in dienst, omdat het oorlog was. Hij werd, met de ‘Dordtse Pontonniers’ (dat zijn bruggenbouwers die met drijvende, aan elkaar gemaakte pontons een vernielde brug herstellen) aan het werk gezet in Ophemert (een dorpje vlakbij Tiel) om een brug over rivier de Waal te bouwen.
Op 10 mei 1940 is Leendert omgekomen (‘gesneuveld’) toen ‘s morgens, heel vroeg, Duitse vliegtuigen op hem schoten. Hij werd geraakt en kwam in het water terecht. Hij was nog maar 23 jaar.
Meteen die dag nog is Leendert in Ophemert begraven, maar zijn familie wilde hem thuis in Nieuw-Lekkerland hebben. Een maand later is hij daarom, met ‘militaire eer’, in Nieuw-Lekkerland herbegraven. Een uitvaart met Militaire eer heeft veel ceremonies, bv een vlag op de kist, dragers in uniform of een erehaag door soldaten. Zo maak je duidelijk dat de soldaat eervol gestorven is, in dienst van het land.
Oorlogsgraven
Pieter Cente den Ouden was ijzerwerker op een scheepswerf in Nieuw-Lekkerland, toen de Duitsers een groepje, tijdens het werk, zomaar aangewezen om naar Duitsland te vertrekken. Daar waren veel werkende mannen nodig omdat iedereen in dienst vocht. Ze moesten helemaal naar Wilhelmshaven, in het noorden van Duitsland. In september 1942, Pieter was nog maar 23 jaar, kreeg hij longontsteking en daar is hij aan overleden. Pas 10 jaar later, in 1952, is hij terug in Nieuw-Lekkerland herbegraven.
Oorlogsgraven
Ook Arie Valk werd, in 1943, op zijn 21e in Duitsland ‘te werk gesteld’ omdat alle Duitse mannen vochten aan het front. Weigeren kon niet, maar soms mocht je gelukkig wel even naar huis: ‘op verlof’. Tijdens zo’n verlof vanuit Eberswalde (vlakbij Berlijn) kwam Arie een Nederlandse houtfabrikant tegen die in Duitsland woonde. Bij hem thuis mocht hij zich verstoppen om niet terug te hoeven, maar hij werd al snel door iemand verraden en door de Duitsers teruggestuurd naar Eberswalde. Daar was het werk zo zwaar, dat hij op 22 maart 1945, 23 jaar oud, is gestorven door ziekte en uitputting.
Drie jaar later, in 1948, is Arie in Nieuw-Lekkerland herbegraven.